“Zie jij die vent daar?” hoor ik een jongedame zeggen, “Wat een engerd hé! Daar wil je echt niet alleen mee komen te zitten”. Zomaar een gesprekje wat ik in de metro opvang. Zelf kijk ik in de richting waar die “engerd” zou zitten, en zie de enige man, die ik er niet eng uit vindt zien.
Dat laat mooi zien dat je je bij iemand of ergens veilig voelen heel persoonlijk is. En het zou ook zomaar kunnen dat de twee dames die dit gesprek voerde ook niet in de gaten hadden dat die man hun een gevoel van onveiligheid gaf. Maar dat was wel wat er gebeurde bij de gedachte alleen met deze man te moeten zijn.
Als je geen trauma had, kan dat makkelijk ontstaan tegenwoordig.
Onveilig
Een onveilig gevoel ontstaat, omdat iets totaal onverwacht gebeurt.
Eigenlijk kunnen we over het algemeen wel voorspellen wat we de rest van de dag doen. We hebben een agenda, we hebben plannen. We weten wat onze omgeving van ons verwacht, of wat we van onszelf verwachten. Dat voelt vertrouwd, dat voelt veilig. Al staan we daar eigenlijk nooit bij stil, maar zo werkt het gevoel van veiligheid wel. We weten als we A doen, zal B volgen, en misschien zelfs wel C en D. Maar als A niet zo loopt zoals wij inplannen door een onverwachte gebeurtenis, zal B niet komen en weten we niet meer wat we dan wel moeten doen.
Geen invloed
Je hebt er geen invloed op, en je kunt het niet stoppen.
En nu hoor ik je denken, maar als mijn auto kapotgaat heb ik daar ook geen invloed op. Nee, klopt, maar als je de hulpdienst belt, wordt die weer rij klaar en kun je, weliswaar met vertraging, maar je kunt wel gewoon je planning van die dag verder afwerken.
Maar als slachtoffer bent van bv een overval, zal je waarschijnlijk alleen maar kunnen denken: hoe kom ik hieruit en niet hoe kan ik het stoppen, of welke afspraken moet ik nu verzetten. Waarschijnlijk zal je zelfs helemaal niet meer denken, maar instinctief reageren. Het vechten-vluchten-bevriezen systeem zal in werking treden.
Besef
Als het voorbij is zal je pas beseffen wat er allemaal had kunnen gebeuren.
Die auto die kapotgaat, tja, dat is heel vervelend. En je zult gegarandeerd ervan balen. Misschien verwijt je jezelf wel dat je eerder naar dat piepje had moeten kijken, of eerder onderhoud laten plegen. En misschien schiet het even door je hoofd wat er had kunnen gebeuren …………. En ja het heeft invloed op de rest van de dag en misschien moet je afspraken verzetten, dus heb je er nog iets langer last van. Maar dat is allemaal te overzien.
Die overval, of dat verkeersongeval? Het is jouw overkomen, je had wel dood kunnen zijn! Dat is iets waar je normaal ook niet bij stil staat. Je kunt doodgaan besef je.
Dat ontregelt je leven.
Dat roept emoties op, die je eigenlijk liever niet voelt. Die je niet van je af kunt schudden. Die je wereld voor jouw gevoel stilzet, ook zoiets wat je helemaal niet wilt.
Triggers
Misschien lukt het je wel het in een laatje te stoppen, ver achter in je geheugen. Maar dat laatje lijkt elke keer weer open te schieten.
Een cliënt zei eens tegen me: “Als het me dan lukt om te slapen, zonder nachtmerries, vergeet ik het even. Maar als ik dan weer wakker wordt komt het als een raket weer naar boven. Terwijl ik wil vergeten”.
Maar door vergeten ga je je niet veiliger voelen. Ons brein heeft die onveilige situatie opgeslagen, en is niet echt selectief. Dus elke situatie die er ook maar op dreigt te gaan lijken, duikt het onveilige gevoel weer op.
Een cliënt was getuige geweest van een schietpartij en kwam een half jaar nadien bij mij. De reden was dat die schietpartij terug was gekomen door de knal van een stuk vuurwerk.
Het goede nieuws is overigens wel, dat als je, vlak na zo’n nare gebeurtenis, goed voor jezelf zorgt, jezelf rust en ruimte geeft, het onveilige gevoel vanzelf minder kan gaan worden. Het zou zelfs kunnen dat het zo goed als helemaal verdwijnt. Belangrijk is dat jij, of je omgeving in de gaten houdt dat het minder wordt.
Dus, heb jij iets meegemaakt en blijft het onveilige gevoel maar terugkomen, of je leven ontregelen, ga hulp zoeken. Maakt niet uit waar, maar blijf er in ieder geval niet mee lopen. Dat is niet nodig!
Comments are closed